Miasto o powierzchni Nowego Jorku, zaprojektowane od postaw, wykorzystujące eko rozwiązania przyjazne środowisku. Miliony ton betonu, szkła i stali. Drapacze chmur, piramidy i pałace. A to wszystko na nieskończonej równinie, pustym stepie po horyzont porośniętym trawami. Najnowocześniejsze miasto świata po środku niczego. Powstało w niespełna 20 lat. Można? Można.
sen o przyszłości
Początek 1992 roku. Upada związek radziecki, a podległe republiki uzyskują niepodległość. Jedną z nich jest Kazachstan. Urzędujący od roku prezydent wyraża potrzebę stworzenia stolicy na miarę nowego, niepodległego Kazachstanu. (Kazachstanu! Państwa o jednym z najmniejszych na świecie współczynników zaludnienia! Ambitnie. I ja to szanuję.)
A już w roku 1997 na nową stolicę wolnego kraju zostaje wybrane małe, niepozorne, prowincjonalne miasteczko Akmola. Ale żeby Akmola stała się godnym reprezentantem kraju potrzebuje dobrego planu zagospodarowania i mocnego rebrandingu. Miasto zyskuje nową nazwę Astana – co po kazachsku znaczy tyle co „Stolica”, a jego podstawowym projektem zajmuje się wybitny japoński architekt Kisho Kurokawa.
Lokalizacja przede wszystkim
Akmola nie została nową stolicą w wyniku randomowego losowania. To dobrze przemyślany punkt geograficzny na mapie świata. Kiedy patrzymy na całą Europę i Azję to Astana, nowa stolica Kazachstanu, leży w samym środku mapy, w ścisłym centrum Eurazji. Umieszczona między dwa potęgami – Rosją i Chinami, idealnie pomiędzy Pekinem a Moskwą, zbija krocie na otworzeniu tras handlowych dawnego jedwabnego szlaku. Do tego Kazachstan łączy Azję z morzem Kaspijskim i Europą, co pretenduje go do ekonomicznej potęgi, jako że handel nieustannie rozkwita.
rozmach i dobrze wykorzystane okazje
Projekt miasta realizowany był od 1998 roku. Kolejne 10 lat było czasem rozkwitu dla krajobrazu miasta. Powstawał system dróg, ulic i parków, które finalnie połączyły się z 25ha dzielnicą targów, architektonicznym zwieńczeniem prac nad kazachską stolicą. Wybudowano pałace, sale koncertowe, opery, stadiony i budynki inspirowane światową sztuką i historią. Wybudowano dwa największe meczety Centralnej Azjii – Nur-Astana Mosque i Hazrat Sultan Mosque, nowoczesną siedzibę Akademii Sztuk Pięknych Shabyt Palace Of Creativity czy Independence Palace, gdzie znajduje się przestrzeń kongresowa, galeria sztuki, muzeum historii miasta, teatr oraz kino 4D. Odnowiono gruntownie port lotniczy, aby dorównywał światowym standardom i nie posiadał żadnych ograniczeń dotyczących typów statków powietrznych czy ich masy startowej. Astana ma rozmach. Powierzchnia każdego jednego budynku i jego forma przerasta najśmielsze oczekiwania, a stolica zupełnie niepozornego Kazachstanu staje się futurystycznym miastem przyszłości.
Smaku temu miejscu dodaje fakt, że miasto składa hołd historii i tradycjom:
- wieża obserwacyjna Baiterek (2002) symbolizuje mityczne drzewo życia, w którym magiczny ptak szczęścia składa złote jajo. Według opowieści ptak, nazwany Samruk, włożył złożone przez siebie jajo w szczelinę między dwie gałęzie drzewa topoli będącego drzewem życia podtrzymującym niebo – i tak powstało słońce 🙂 A przypomnienie tej historii królować będzie nad miastem przez dziesięciolecia.
- hala koncertowa Central Concert Hall (2004 – 2009) swoim kształtem ma przypominać płatki jednego z miejscowych kwiatów. Dynamika płatków kwiatu miała byś metaforą dynamiki w muzyce. Jednocześnie główna sala koncertowa mieści 3500 osób, co czyni ją jedną z największych na świecie. W Kazachstanie. Bum!
- Khan Shatyr, namiot królewski (2006-2010). Budynek-symbol, pomost dla przeszłości i przyszłości. Futurystyczna konstrukcja wzorowana na Jurcie. Budynek-namiot, z masztem i linami o wysokości 50-cio piętrowego wieżowca. Maszt dwukrotnie większy od wieży w Pizie. W środku znajduje się centrum rozrywki, czyli park rozrywki (z rollercoasterami, domem strachów, parkiem dinozaurów), miejska plaża i galeria handlowa w jednym. Nie żartuję.
Do tego:
- Pałac Pokoju i Pojednania (2004 – 2006) – kazachska piramida wybudowana z okazji organizacji zjazdu liderów światowych religii, III Kongresu Liderów Religii Światowych i Tradycyjnych. Stworzona przez londyńskie biuro projektowe, które stworzyło projekty dla stadionu Wembley czy portu lotniczego w Pekinie. Budynek stworzono w 21 miesięcy! Wybudowano piramidę zimą, poza placem budowy, a na miejsce docelowe przetransportowano ją już latem. Od zlecenia, przez projekt, wykonanie aż do otwarcia – niepełne 2 lata! w projekcie należało uwzględnić klimat panujący w Kazachstanie – temperatury od -30st. do 30 st. C. Trzeba było poradzić sobie z ruchami materiałów konstrukcyjnych przy takich wahaniach temperatur. I zrobili to. Bez mrugnięcia okiem. Ciekawostka: w jej budowie pomagali żołnierze. Tak, wykonawca miał do dyspozycji armię…
-
okrągła arena Nur-Alem Expo – zwieńczenie rozbudowy miasta. Miasto w mieście. 28 budynków, 173ha do zagospodarowania. W 2012 roku miasto zostaje nominowane do zorganizowania światowej wystawy Expo 2017, której tematem przewodnim była „Energia przyszłości”. Planowana frekwencja miała wynieść 5 milionów osób, swój udział w wystawie zapowiedziało ponad 100 państw i 18 organizacji międzynarodowych, co stanowiło jedną z najwyższych liczb uczestników w historii światowych wystaw. Dla Astany była to niespotykana możliwość promocji, dlatego władze postanowiły stanąć na wysokości zadania i postawić wszystko na jedną kartę. Wstępny projekt powstał w ciągu kilku tygodni, jego rozwojem zajmowali się Adrian Smith + Gordon Gill Architecture, autorzy Burj Khalifa. Zaprojektowana w 12 miesięcy. Biura, domy, centra handlowe, parki szkoły i nowoczesna hala, a użyte technologie muszą być przyjazne dla środowiska, bo przecież to miało być pointem przygotowywanej wystawy. Prace konstrukcyjne toczą się równolegle z projektowaniem przestrzeni. Jednak okazuje się, że ciężko stworzyć solidne fundamenty przy -51st. C. Przewiercano się przez zmarźlinę, aby zainstalować wzmocnienie konstrukcji, jednak obszar trzeba było zalać cementem. I jak wylać cement przy takiej temperaturze? Uwaga. Inżynierowie z Kazakhstanu rozciągnęli namiot wielkości boiska piłkarskiego, a następnie ogrzali go gorącym powietrzem, żeby beton mógł wysychać. Jednak to nadal za mało na -50st.C, więc wylewając cement budowniczy wkładają do niego przewody elektryczne, które podgrzewają go od środka i „pieką” jak ciasto. Bang! A po środku budynków kula z metalu i szkła (co samo w sobie jest wyzwaniem, gdyż zwykle w konstrukcjach używa się betonu), której zbudowanie przypominało grę w Jengę, tyle że klocki ważą 22 tys. ton. Budynek jest wyższy niż Statua Wolności, a jego szklana powierzchnia zajmuje więcej niż 3 boiska piłkarskie. Skala jest ogromna, a mimo to wszystkie z budynków wykorzystują wiatrową energię odnawialną.
-
Z tej okazji wybudowano również największy dworzec kolejowy w Azji Środkowej o powierzchni ok. 110 tys. m2, aby obsłużyć wszystkich uczestników wystawy. Natomiast trzeba było znaleźć jakieś rozwiązanie, ponieważ tory zablokowałyby całe miasto. A pod jego powierzchnią znajdują się podziemne rzeki, więc budowa podziemna zajęłaby dziesiątki lat. Miasto nie ma tyle czasu. Zatem cały dworzec kolejowy i tory buduje się 10m nad ziemną. Bum! 2,5km torów wiszących w powietrzu. Ilość stali użytej do budowy dworca wystarczyłaby do zbudowania 3 wież Eiffla.
Ciekawostki:
* Dworzec kolejowy, lotnisko i dzielnica targów budowane były jednocześnie, a prace trwały zaledwie dwa lata.
* Miasto w ciągu 20 lat potroiło liczbę mieszkańców.
* Prezydent Nursultan Nazarbayev piastował swoje stanowisko od 1990 do 2019 roku! Zgadza się, był prezydentem kraju przez niemal 20 lat. I chyba był w tym całkiem niezły, bo…
* Po jego odejściu postanowiono zmienić nazwę stolicy i uczcić pamięć jej głównego pomysłodawcy i realizatora. Od 2019 roku oficjalną stolicą Kazachstanu jest Nur-Sultan.
Nie pierwsza stolica na zamówienie
Generalnie jestem pod olbrzymim wrażeniem, że można tak po prostu wziąć i zbudować sobie miasto. Zaplanować, znaleźć wykonawców i postawić wyjebane w kosmos, najnowocześniejsze miasto w kraju. A co! I to nie w Ameryce, Emiratach Arabskich czy wśród bogaczy Zachodniej Europy. A w małym, niepozornym, prawie pustym Kazachstanie. To kolejny dowód na to, że trzeba mieć hajs i poukładane w głowie. Niemożliwe nie istnieje.
Natomiast ku mojemu zdziwieniu okazuje się, że nie jest to jedyne miasto powstałe „na zamówienie”. Od zera zaprojektowano i wybudowano między innymi takie światowe stolice jak Waszyngton (choć tutaj plany urbanistyczne sięgają końca XVIIIw. i z biegem czasu zostały unowocześniane i rozwijane) czy Brasilia (powstała w latach 60. XXw. również na wskutek przeniesienia stolicy z innego miasta). Istnieje też zapewne wiele innych, ale nie mam sił już tego googlować.
polecanko
Niniejszy artykuł powstał na podstawie ciekawego dokumentu National Geographic Astana. Miasto przyszłości. (seria Wielkie konstrukcje). W historii Nur-Sultan urzekł mnie nieprawdopodobny rozmach, kreatywność, tempo i te wszystkie metaforyczne kształty budynków nawiązujące do historii kraju. Ten pomost przeszłości i przyszłości. Konkretna wizja, determinacja i odwaga w czynieniu niemożliwego możliwym. Chylę czoła. Zlinkowałam Wam cały dokument z YouTube, żebyście sami zobaczyli fragmenty procesu budowy tego niesamowitego przedsięwzięcia, ale chyba tyle Was tam nawłaziło, że gościowi usunęli konto 🙁
Przepraszam, gościu! Chciałam dobrze¯\_(ツ)_/¯
Niemniej jak znajdziecie gdzieś w necie, to na maksa polecam.
Tyle ode mnie na dzisiaj, bądźcie zainspirowani! <3
Pamiętajcie, żeby dzielić się ze światem swoimi mikrozachwytami i oznaczać je hashtagiem #ilovemikrozachwyt. Stwórzmy mikrozachwytową grupę rozsiewającą optymizm i dobrą energię!
Na YouTube możesz też znaleźć moją autorską serię wywiadów Mikrozachwyt Live! Poszerzam horyzonty, sprawdzam co ludzie mają w głowach i z każdym spotkaniem uczę się czegoś nowego. Pamiętaj, żeby subskrybować i trzymać kciuki, żeby kiedyś było coś słychać na tych wywiadach ( ͡° ͜ʖ ͡°) Ostatni odcinek:
* Featured Image @avendi.me_
Basia Romanowska
Żyję w zgodzie ze sobą. Inspiruję do spełniania marzeń i podążania za głosem serca. Chcę rozbudzać w Was świadomość własnych potrzeb i jakościowego życia. Rozwijam też własną firmę IT zajmującą się testami aplikacji. Zapraszam Cię do świata, gdzie normalność to wrażliwość, satysfakcja i radość z życia oraz spełnianie marzeń <3 Poznajmy się!
